TANIM
Post-rock, geleneksel rock'ın parça yapılarını, rifflerini ve tınılarını inceleyen bir deneysel rock türevidir. Gruplar genellikle enstrümantaldır. Gitarlar, davullar ve benzeri çalgılar elektronik enstrümanlarla kombinlenme özelliği gösterir. Tür, 1980'lerin ve 1990'ların başında indie ve yeraltı müziğin sahnesinde belirdi. Yanı sıra rock düzeninden uzaklaşması sebebiyle elektronika, caz, dub ve minimalist klasiklerin dahilinde çeşitli türlerle etkileşerek çağdaş indie müziğiyle benzerliği söz konusu. Başlarda Talk Talk ve Slint gibi gruplar türün temelini oluştururken post-rock terimi 1994'te Bark Psychosis'in albümü "Hex" için gazeteci Simon Reynolds tarafından bulundu. Reynolds, bu buluşu Mayıs 1994'te The Wire'ın sayısından sebeplenerek genişletti.
Seefeel, Disco Inferno ve Techno Animals gibi gruplar hakkında yazan Reynolds, türü şu şekilde tanımladı: "Rock enstrümasyonlarını rock olmayan amaçlarla kullanıp gitarları riffler ve güç akorları yerine, tınıların ve dokuların kolaylaştırıcıları olarak kullanmak." Terimin en erken kullanımına binaen Christopher Porterfield, Eylül 1967'de Time dergisinin kapak hikayesinde Beatles grubunun ve yapımcı George Martin'in stüdyoyu bulunan olanakları zorlayarak kullandığını, bunun bir evrime öncü olduğunu vurguladı: "Mevcut post-rock seslerinin en iyisi ve pop müziğin daha önce hiç olmadığı bir şey haline gelmesi: bir sanat formuna." Drone müziğiyle sahada boy gösteren post-rock, 1970'lerin krautrock'ından özellikle de karakteristiği olan "motorik" ritimlerinden etkilenerek potansiyelinin zirvesine doğru yol almaya başladı. Krautrock, ambient(çevresel), psychedelia, prog/space/math rock ve minimalist klasik gibi türlerin ışığında kendini geliştiren bu tür post-punk, chamber jazz, çağdaş klasik ve avangart elektronika gibi alanlarla da ayrıca ilişkili.
TARİHÇE VE GELİŞİM
Post-rock, 1960'ların sonunda ABD grubu Velvet Underground'dan ve grubun dronoloji anlayışından: "günümüzdeki post-rock aktivitesinin yüzde ellisini rahatlıkla tanımlayan bir terim" oldukça etkilendi. Devamında Stylus Dergisi tarafından yayınlanan 2004 tarihli bir makalede, David Bowie'nin "Low" adlı albümünün yirmi yıl sonra piyasaya girmesiyle post-rock olarak değerlendirileceği belirtildi. NME dergisi tarafından tartışmasız ilk post-rock grubu olarak tanımlanan İngiliz grup Public Image Ltd, ikinci albümleri Metal Box'ta tekrarlanan dub ve yoğun krautrock atmosferiyle John Lydon'ın şifreli bilinç akışlarının referansıyla geleneksel rock and roll yapılarını neredeyse tamamen terk etti. 1980'e geçiş sürecinin parlayan yıldızlarından biri olan The Heat grubu Slint, Swans ve Stereolab gibi isimlerle karşılaştırıldıktan sonra kendine has avant-prog, krautrock ve endüstriyel kombinasyonlarıyla bazı çevrelerce türü önceden keşfetmiş kabul edildi.
1990'ların başından beri post-rock için itici bir güç varsayılan art rock/new wave karması Talk Talk ve math/post-hardcore karmasıyla Slint farklı alanlarda koşturmalarına rağmen aynı amacı benimsediler. Başlangıçta Stereolab, Laika, Disco Inferno, Moonshake ve Pram gibi grupları tanımlamak için kullanılan post-rock, 1994'ten sonra hayat bulan çeşitli caz, krautrock, enstrümantal ve elektronika karmalı yapımlar için de sıkça kullanıldı. Cul de Sac, Tortoise, Labradford ve Stars of the Lid gibi isimler açıkça Amerikan post-rock hareketinin öncüleri olarak bilinirken, Tortoise'ın ikinci albümü "Millions Now Living Will Never Die" grubu post-rock'ın bir sembolü haline getirdi ve birçok grup(Do Make Say Think, Isotope 217 vb.) Tortoise-sound denilen ses çevresinden esinlenerek kayıt almaya başladı. 1990'ların sonunda Tortoise'dan John McEntire ve Brise-Glace/Gastr del Sol'dan Jim O'Rourke birçok grup için önemli idol kaynağı oldu. Dönemin ve yakın geleceğin en seçkin post-rock grupları Consellation Records'tan Godspeed You! Black Emperor, A Silver Mt. Zion ve Fly Pan Am olarak ayrıca belirtilir.
2000'LERDE OLUŞAN YAPIMLAR
2000'lerin başında bazı eleştirmenin dışavurumları ve Tortoise, Cul de Sac ya da Mogwai gibi grupların türün etiketini reddetmesiyle tartışmalı ortamlara temel atıldı. Söz konusu gruplar diğerleri tarafından tanımlanan "x" ya da "y" türüne bağlı kalmadan geniş bir stil yelpazesinin kullanışlığını vurguladı. Çoğu sert ve yoğun eleştiriye rağmen post-rock önemini ve korumunu korudu. Devamında Radiohead müzikal stillerinde bir dönüm noktası olan "Kid A" albümünü yayınladı. Post-rock anlayışını dream pop/alternatif alanlarıyla karmalayan Sigur Rós, 1999'da Ágætis byrjun'un yayınlanmasıyla 2000'li yılların en iyi post-rock grupları arasında yer alırken artan popülerliğiyle BBC'nin Planet Earth'ü de dahil olmak üzere film/dizi müziklerinde ve fragmanlarında Hoppípolla'nın parçaları kullanıldı. Explosions in the Sky, 65daysofstatic, This Will Destroy You, Do Make Say Think ve Mono yeni binyılın en yetkin ve bilinen post-rock grupları arasına girdi.
Yaklaşık 13 yıllık bir aradan sonra, deneysel rock grubu Swans özellikle ABD ve İngiltere için ilk 40'ta bulunan "Be Kind" ve diğerleri olmak üzere post-rock öğelerini barındıran bir dizi albüm yayınladı. İsveçli post-rock grubu Oh Hiroshima, 2015 yılında yayınladığı "In Silence We Yearn" albümüyle olumlu tepkiler topladı. Harici olarak post-rock alanında son zamanlarda geniş çaplı deneysel etkinliklerin ve diğer türlerin harmanlanması öncelik aldı. Cult of Luna, Isis, Russian Circles, Palms ve Pelican gibi gruplar metal'i post-rock stilleriyle birleştirdi. Ortaya çıkan post-metal adındaki füzyon türünün etkisiyle sludge/sludge metal alanından Giant Squid, Battle of Mice ya da Callisto gibi isimler karma türün öncüsü sayıldı. Benzer şekilde Altar of Plagues, Lantlôs ve Agalloch gibi isimler post-rock/black metal türlerini geleneksel ve eskimiş yapılarıyla birleştirirken Deafheaven gibi grupların aracılığıyla bu kaynaşmalar bir ya da iki türle kalmayıp birçok türle/alanda birleştirilip muazzam akımlara ve ses ortamlarına zemin hazırladı.
Spotify Playlist: https://open.spotify.com/playlist/7ms5IqTCkDtj28N02jJsoA?si=hivEyEvqROuGqLJl_q1cpA
Ek Olarak: Post-metal'den sonra bunu da üstüne düzenledim. Talk Talk ya da Bark Psychosis gibi grupları gerek alt başlık uyuşmazlığı gerek halihazırda bulunan temel gruplardan dolayı koymadım tabloya belirtmekte fayda var. Ayrıca ASMZ ve Set Fire to Flames'i tabloda 3 tane GYBE olacağı için eklemedim. Genel olarak tablodan/türediği türlerden fikir sahibi olabilirsiniz. Benim en sevdiğim post-rock parçası Labradford'un "Everlast" adlı eseridir. Esen kalın.
Kaynaklar:
Yüksek Çözünürlük:
#postrock
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder